community transmission stage: INSACOGએ કહ્યું છે કે કોવિડ -19 (COVID-19) સમુદાય ટ્રાન્સમિશન (Community transmission)ના તબક્કે પહોંચી ગયો છે. જ્યારે કોઈ સંક્રામક બીમારી મૂળ ઉત્પતિવાળા સ્થાનથી આવેલા વ્યક્તિથી નહિ ફેલાયને સમૂહમાં પહોંચી જાય છે અને કોનાથી બીમારી ફેલાઈ છે તે શોધવું મુશ્કેલ બની જાય છે, ત્યારે મહામારીનો કમ્યુનિટી સ્પ્રેડ થઈ જાય છે.
નવી દિલ્હી. દેશમાં કોરોના વાયરસની ત્રીજી લહેર (corona third wave) સતત તબાહી મચાવી રહી છે. દરરોજ 30 લાખથી વધુ નવા કેસ (corona cases) સામે આવી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, INSACOG (Indian SARS-CoV-2 Genomics Consortium)એ તેના તાજેતરના બુલેટિનમાં કહ્યું છે કે કોવિડ -19 સમુદાય ટ્રાન્સમિશનના તબક્કે પહોંચી ગયો છે. INSACOGએ કેન્દ્ર સરકારની સંસ્થા છે જે વાયરસ કેવી રીતે ફેલાય છે અને વિકસિત થાય છે તે સમજવામાં મદદ કરવા માટે દેશભરમાં કોરોનાવાયરસમાં ભિન્નતાની તપાસ કરે છે.
જો કે આ એક નિવેદનથી વધુ કંઈ નથી કારણ કે મહામારીના આ તબક્કામાં તેની ખાસ અસર થવાની નથી, પરંતુ પહેલીવાર સરકારે આની સત્તાવાર જાહેરાત કરી છે, તેથી લોકોનું ધ્યાન તેના તરફ ખેંચાયું છે.
કમ્યુનિટી સ્પ્રેડનો શું છે અર્થ
જ્યારે કોઈ સંક્રામક બીમારી મૂળ ઉત્પતિવાળા સ્થાનથી આવેલા વ્યક્તિથી નહિ ફેલાયને સમૂહમાં પહોંચી જાય છે અને કોનાથી બીમારી ફેલાઈ છે તે શોધવું મુશ્કેલ બની જાય છે, ત્યારે મહામારીનો કમ્યુનિટી સ્પ્રેડ થઈ જાય છે. એક મુસાફર ચોક્કસ વસ્તીમાં સંક્રમણ ફેલાવવા માટે જવાબદાર પ્રથમ છે. મહામારીના શરૂઆતના તબક્કામાં સંક્રમણનો સીધો સંબંધ આ યાત્રી સાથે હોય છે અને આ યાત્રીથી ફેલાતા અન્ય લોકો તેના કેરિયર બની જાય છે.
થોડા દિવસ બાદ આ રોગ એકબીજાથી અનેક લોકોમાં પ્રવેશે છે અને આ રોગ કોનાથી ફેલાયો છે તેની ઓળખ કરવી મુશ્કેલ બની જાય તેવી સ્થિતિ આવી જાય છે. પરિણામ એ છે કે મૂળ મુસાફરથી સંક્રમણ કેસ ગૌણ બને છે અને તે સ્થાનિક રીતે જાણી શકાયું નથી કે કોણ કઈ વ્યક્તિને સંક્રમણ લગાવે છે. મહામારીના આ સમયગાળાને કમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશનનો તબક્કો માનવામાં આવે છે. આનો સીધો અર્થ એ છે કે સંક્રમણની સાંકળને શોધવી ખૂબ જ મુશ્કેલ બની જાય છે. જો કે, દેશ, સ્થળ અને સમય અનુસાર જુદા જુદા દેશોમાં તેની જુદી જુદી વ્યાખ્યાઓ હોઈ શકે છે.આ પણ વાંચો: Corona Vaccine ન લેનારા માટે મોટી સમસ્યા બની શકે છે Omicron, WHOએ આપી ચેતવણી
કોમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશન પહેલાના ત્રણ તબક્કા
કોમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશન એ મહામારીનો છેલ્લો તબક્કો હોઈ શકે છે, પરંતુ ડબ્લ્યુએચઓ અનુસાર, તેના પહેલા પણ ત્રણ તબક્કા છે. પ્રથમ કોઈ સક્રિય કેસ નથી, બીજો છૂટાછવાયા કેસ છે અને છેલ્લો કેસોનું ક્લસ્ટર. જો નવા કેસોની ઓળખ 28 દિવસ સુધી કરવામાં ન આવે, તો તેને નો એક્ટિવ કેસ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે. આ પછી, જો બે અઠવાડિયા દરમિયાન આ રોગની ઓળખ કરવામાં આવી રહી છે, પરંતુ તેને સંક્રમણ લાગવા માટે બહારથી આવેલા લોકો સાથે જોડવામાં આવી રહી છે, તો તે બીજી કેટેગરીમાં છે. ડબ્લ્યુએચઓના જણાવ્યા અનુસાર, છેલ્લા બે અઠવાડિયા દરમિયાન નવા કેસ આવી રહ્યા છે, પરંતુ તે સંક્રમિત લોકો સાથે સંકળાયેલું નથી જે બહારથી આવ્યા છે, તેથી તે કેસોનું ક્લસ્ટર છે, એટલે કે મહામારી એક સમૂહ સુધી પહોંચી ગઈ છે.
શું આવે છે પરિવર્તન
પ્રારંભિક તબક્કે મહામારીને ફેલાતો અટકાવવાની વ્યૂહરચનામાં વિવિધ પ્રકારના ફેરફારો મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, પ્રારંભિક તબક્કે, જ્યારે માત્ર છૂટાછવાયા કિસ્સાઓ જ શોધી કાઢવામાં આવે છે, ત્યારે પરીક્ષણ ખૂબ જ ઝડપથી વધારવામાં આવે છે અને સંપર્કમાં આવેલા લોકોને ઓળખવા માટે વધુ સારી વ્યૂહરચનાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. પછી સંક્રમિત વ્યક્તિને અલગ કરવાની પ્રક્રિયા ચાલુ રહે છે. આનાથી વસ્તીમાં વાયરસને લઈ જતા લોકોની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થાય છે અને સંક્રમણની ગતિ પણ ધીમી થતી જોવા મળે છે. જો કે, જ્યારે સમુદાયનો ફેલાવો થાય છે, ત્યારે આવી વ્યૂહરચનાઓ ભાગ્યે જ કાર્ય કરે છે. આ સ્થિતિમાં હોસ્પિટલ મેનેજમેન્ટ, ક્રિટિકલ કેર ફેસિલિટી અને જીનોમિક સર્વેલન્સ જેવી સ્ટ્રેટેજી કામ કરે છે.
આગળનો રસ્તો શું છે
સરકારે ભલે ભારતમાં કોમ્યુનિટી સ્પ્રેડની જાહેરાત કરી હોય, પરંતુ 2020માં બીમારીની શરૂઆત થઈ ત્યારથી અહીં કમ્યુનિટી સ્પ્રેડ થઈ ચૂક્યો છે. જાણકારોના જણાવ્યા અનુસાર, ઈન્સાકોગની હાલની જાહેરાતમાં કંઈ નવું નથી. નિષ્ણાતો કહે છે કે તેમાં કોઈ શંકા નથી કે જે ઝડપે ઓમિક્રોન વધી રહ્યું છે તે પહેલાથી જ કમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશનમાંથી પસાર થઈ ચૂક્યું છે. મહામારીના આ તબક્કે સમુદાય ટ્રાન્સમિશન પરની ચર્ચા મોટાભાગે શૈક્ષણિક છે. હાલની પરિસ્થિતિ જોતાં કેન્દ્ર, રાજ્ય કે સ્થાનિક સ્તરે લેવામાં આવી રહેલાં પગલાંમાં ભાગ્યે જ કોઈ ફેરફારની શક્યતા છે, કારણ કે બધું જ થઈ ચૂક્યું છે.
